Best leuk zo’n breuk
1 – 2 – 3
Niet altijd leuk, zo'n breuk ?
Breuken is traditioneel een lastig leerstofonderdeel voor heel wat leerlingen
en... leerkrachten.
Leerlingen hebben het soms moeilijk met de 'taal' van de breuken. Niet alleen is
er de ietwat aparte notatie (twee getallen onder of naast elkaar die elk een
eigen functie hebben) maar ook en vooral moeten ze die breuk - al naar gelang de
situatie - op passende manier kunnen interpreteren:
als uitdrukking van een verhouding;
als resultaat van een verdeling;
als getal;
als een kans...
Voor leerkrachten vergen lessen rond breuken extra voorbereiding. Het is immers
de bedoeling dat de inzichten worden opgebouwd door concreet handelen in reële
situaties (verdeelsituaties...) Dit vergt veel materiaal en is organisatorisch
een zware klus.
Meerwaarde computer
Wij dachten dat de computer een handje kon toesteken. Hij biedt immers tal van
mogelijkheden om situaties en breukhandelingen te 'simuleren'. Verder is de
computer een interactief medium. Hij is in staat met de leerlingen te
communiceren: instructie geven, feedback geven,... De daarbij gehanteerde taal
is de wiskundige breukentaal: een notatie, een voorstelling...
Toch leuk ?
Vanuit die idee zijn we op zoek gegaan naar oefenscenario's die aansluiten bij
de visie in de leerplannen
die een meerwaarde kunnen geven aan de wijze waarop in de klas met breuken wordt
gewerkt. Het resultaat: tachtig oefenreeksen gegroepeerd in drie
programma’s. Daarbij klassieke herken- en tekenopdrachten maar ook en
vooral simulaties van verdeelsituaties, betaalcontexten, werken met
maatbekers,...
Daarbij hielden wij voortdurend voor oog dat het ook best een beetje leuk mocht
zijn. Daarom als extra in elk
programma enkele
beloningsspelletjes die functioneel in
de leertrajecten zijn verwerkt.
EXTRA. Leerkrachtassistent.
In
elk programma is een leerkrachtassistent ingebouwd. Die biedt een aantal
regisseerbare simulaties voor demonstratie op het digitaal schoolbord. Ze
kunnen ook zinvol worden ingezet in de zorgklas.
OVERZICHT PROGRAMMA’s
Best leuk zo’n breuk 1
richt zich tot het derde
leerjaar.
Het
accent ligt op het omgaan met breuken in concrete situaties: verdelen van
pizza’s en chocoladerepen; eerlijk verdelen van telbare hoeveelheden tussen een
opgegeven aantal kinderen; toepassingen van breuken in concrete meetsituaties.
Het programma telt 30 scenario’s die geordend zijn in 5
leertrajecten. Detail scenario’s.
In trajecten A en B wordt uitsluitend gewerkt met stambreuken. Deze scenario’s
kunnen eventueel ook reeds in het tweede leerjaar worden ingezet.
In Best leuk zo’n breuk zijn
5 Gerdies Games ingevoegd. Die
worden als ‘beloningsspel’ ingeschakeld. Er is ook een aparte testmodule waarbij
de vaardigheid in het omrekenen (1/5 van…) wordt getest.
Leerkrachtassistent: 6 regisseerbare simulaties.
Blikvanger.
Adaptief parcours.
Best leuk zo’n breuk 2
richt zich tot het vierde leerjaar en hoger.
Het
accent ligt nu op het omgaan met breuk als getal (met een plaats op de
getallenlijn) en het vertrouwd raken met enkele procedures (gelijknamig maken,
herstructureren, vereenvoudigen..).
Er komen nu ook onechte breuken aan bod.
Er zijn 30 scenario’s.
Detail scenario’s.
De scenario’s zijn gegroepeerd in zes thema’s:
- Gok en teken/reken : breuk als operator, herhaling 3de lj.
- Zwem je een breuk / ’t Zelfde maar anders k: onechte breuken, breuk als getal.
- De b®euk erin/ Voor dummies : procedures. Gelijknamig maken, vereenvoudigen,
enz…
Blikvanger 1.
Elk scenario wordt
ingeleid met een instructiefilm.
Daarin wordt het doel en het verloop van het scenario toegelicht. Dankzij deze
filmpjes is het mogelijk de scenario’s vroeg in het leerproces in te schakelen.
De leerlingen kunnen zelfstandig de (al dan niet nieuwe) leerinhouden
assimileren.
Blikvanger 2. In het
openingsscherm is een link opgenomen naar een introductiefilm.
Daarin wordt het programma als een uitdaging voorgesteld aan de
leerlingen.
Klik op de schermafdruk om de video te starten.
Leerkrachtassistent: 10 regisseerbare simulaties.
Best leuk zo’n breuk 3
richt zich tot het vijfde en zesde leerjaar.
Het
accent ligt nu de bewerkingen met breuken en de relatie tussen
breuk/percent/kommagetal.
Scenario’s 1 tot 5 hernemen de procedures uit Best leuk
zo’n breuk 2.
De scenario’s 6 tot 15 zijn nieuwe leerstof vijfde leerjaar.
In het zesde leerjaar kan men best alle scenario’s nog eens doornemen als
synthese.
Blikvanger.
Elk scenario wordt ingeleid met een korte instructiesimulatie.
Leerkrachtassistent: 17 regisseerbare
simulaties + 2 klassikale ‘Gerdies Games’
Leerplan
-
|
BLZB 1 |
BLZB2 |
BLZB3 |
Getallen |
|
|
|
Breuken interpreteren en gebruiken als… |
|
|
|
Operator (een stuk van), verdeling, vermenigvuldigheidsfactor |
1-30 |
1-10 |
|
Een
getal (met een plaats op de getallenas, als quotiënt van een deling) |
|
11-20 |
|
Als een verhouding (onder meer
als aanduiding voor een kans) |
|
|
25 |
Notatie – termen: teller, noemer, breukstreep, stambreuk |
1-5 |
|
|
Breuken vergelijken, ordenen en onder meer aanduiden op een getallenas.
De term ‘gelijkwaardige breuken’ |
|
26-28 |
1 |
Breuken vereenvoudigen |
|
29 |
2 |
Eenvoudige breuken gelijknamig maken om ze te vergelijken, te ordenen |
|
30 |
|
Breuken herstructureren |
|
21-23 |
|
Gelijkwaardigheid van breuk percent en kommagetal inzien |
|
|
11-15 |
Grootste gemene deler en kleinste gemeen veelvoud |
|
|
24 |
|
|
|
|
Bewerkingen |
|
|
|
Breuk met noemer kleiner dan of gelijk aan 10 nemen van een hoeveelheid |
1-5 |
6 -10 |
|
Breuk met noemer kleiner dan of gelijk aan 10 nemen van een getal |
6 -10 |
6 – 10 |
5 |
Gelijknamige breuken optellen en aftrekken |
|
24 |
3 |
Ongelijknamige breuken optellen en aftrekken |
|
|
6-7-8-18 |
Breuk vermenigvuldigen met een natuurlijk getal |
|
|
4 |
Breuk vermenigvuldigen met een breuk |
|
|
16-17 |
Breuk delen door een natuurlijk getal |
|
|
9 |
Een
natuurlijk getal delen door een stambreuk |
|
|
19 |
|
|
|
|